Het is klein, het is kneuterig, het is feelgood. Daarmee is het enorme succes verklaard van de Visdeurbel in de Utrechtse Weerdsluis. Druk op de bel en de sluiswachter opent de deur voor wachtende vissen. Mensen over de hele wereld doen het. Vorig jaar bekeken 3,4 miljoen mensen naar de livestream en drukten 150.000 keer op de bel. Dit seizoen zijn de kijkcijfers van dezelfde orde. Het is verbluffend: lui daai klokkie!
In H2O mei wordt de vraag gesteld: wat is het geheim van het succes van de Visdeurbel en wat kunnen de waterschappen ermee? “We proberen burgers op allerlei manieren te betrekken, maar dat hier zoveel media-aandacht voor is helpt enorm. Voor ons is de Visdeurbel een sympathieke manier om positieve aandacht te geven aan waterkwaliteit en waterbewustzijn”, zegt Sandra van de Reepe, programmamanager gezond water bij Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden.
Bewustzijn, het is de sleutel in talloze analyses om de problemen in de watersector aan te pakken. Columnist Jos Peters schrijft in H2O mei: “We rijden zuiniger auto als op het dashboard een lampje soms rood oplicht. Wie zijn stappen telt, beweegt meer. Wie zijn waterverbruik meet, verbruikt minder.” Jessie-Lynn van Egmond stelt in haar bijdrage: “Door water te zien als verlengstuk van onszelf, behandelen we het automatisch met meer zorg, respect en oog voor de lange termijn.”
De Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) concludeerde in 2014 dat het waterbewustzijn onder Nederlanders opvallend laag is. We zijn 10 jaar verder. De problemen – waterkwaliteit, watertekort, wateroverlast – zijn er niet minder op geworden, maar zijn we ons daar meer van bewust?
Met participatie in besluitvormingsprocessen en citizen science (lees in H2O mei het verhaal over wortelbeton) wordt geprobeerd burgers te betrekken bij waterissues. Dat geldt ook voor initiatieven als clean ups van rivieren en stranden. Het NK Tegelwippen – ‘2024 was een mooi wipjaar, ruim 5,5 miljoen tegels maakten plaats voor groen’ – brengt groen bewustzijn in de straten van de stad, maar wat als komende zomer de temperaturen naar recordhoogtes stijgen en in de hete achtertuinen van diezelfde stad opblaasbadjes staan opgesteld om verkoeling te brengen? Dan vervaagt het bewustzijn en gaat de drinkwaterkraan open (kost nog altijd bijna niks).
Tien jaar na OESO vraagt het thema nog altijd veel aandacht. Zo bezien is het succes van het klokkie in de Weerdsluis een mooie bron van inspiratie en is het een appèl aan al die communicatiemensen die in de sector elke dag hun boodschap over het water uitdragen: verzin een nieuwe deurbel.